Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Suçunda Gizli Soruşturmacı
Gizli soruşturmacı yapılan soruşturmalarda gizli kimlik ile gerektiğinde örgüt içine sızmak, gözetlemek, izlemek ve her türlü araştırmada bulunmak ve suçlar ile ilgili iz, emare ve delilleri toplamak ve koruma altına almak ile görevlidir. Gizli soruşturmacı olmak için kolluk kuvveti personeli olmak şart değildir. Kamu görevlileri gizli soruşturmacı olabilmektedir.
Uyuşturucu ve uyarıcı madde ticareti suçlarında, gizli soruşturmacı atanabilmektedir. Fakat tek başına bu suçun varlığı yeterli değildir. Bu duruma ek olarak kuvvetli şüphenin varlığı, başka şekilde suça ilişkin delil elde etme şansının bulunmaması ve hakim kararı ile verilmiş görevlendirme kararı bulunması gerekmektedir. Hakim tarafından verilmiş olan bir karar olmadan gizli soruşturmacı atanmış veya atanmış gizli soruşturmacının kararında usulsüzlük bulunması halinde suça ilişkin deliller bulmuş olsa, bulmuş olduğu deliller hukuka aykırı kabul edildiği için hükme esas alınmaz.
Yargıtay 20.Ceza Dairesi 27.06.2019 T., 2017/5527 E., 2019/3929 K. Sayılı Kararı
“...Gizli soruşturmacıların adli kolluk görevlisi olmadığının tespiti halinde “suçu ve faili belirleme, suçla ilgili delilleri toplama” konusunda faaliyette bulunamayacaklarından bu yöntemle elde edilen bilgilerin delil olarak değerlendirilemeyeceği...” şeklindedir.
Gizli soruşturmacı toplamış olduğu her türlü delili soruşturma makamı olan savcılığa iletmelidir. Gizli soruşturmacının bulmuş olduğu delil ve belgelerin sanık tarafından kabul edilmemesi halinde tanık olarak dinlenmesi gerekmektedir. Bu hallerde gizli tanık olarak, gizli soruşturmacı dinlenmektedir.
Gizli soruşturmacı, faaliyetlerini sürdürürken her türlü araştırmayı yapmak ve delilleri toplamak ile yükümlüdür. Soruşturmacı bu faaliyetleri yerine getirirken suç işeyemez ve gerek örgütlü gerek bireysel suçlara ilişkin işlenen suçlardan sorumlu tutulamaz. Fakat bu durum için suç teşkil eden fiiller için fikir ve eylem birliği içerisinde bulunmaması gerekmektedir.
Gizli soruşturmacı hiçbir şekilde kışkırtıcı ajan şeklinde hareket edemez. Kışkırtıcı ajan, Yargıtay’ın vermiş olduğu emsal kararlardan yola çıkarak yapılan tanımda bir kimseyi suç işlemeye teşvik eden kişi olarak tanımlanmaktadır. Gizli soruşturmacı suça azmettirmeye yönelik telkin, teşvik ve tavsiye gibi fiillerde bulunamaz. Bir diğer fark ise kışkırtıcı ajanın bu faaliyetlerini sınırlandıracak herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Kışkırtıcı ajan bu fiiller hariç suçun işlenmesine de katımış ise suçun maddi ortağı olarak da sayılacaktır.
Yargıtay 10. Ceza Dairesi 09.05.2023 T., 2021/16507 E., 2023/4120 K. Sayılı Kararı
“...Gizli soruşturmacı, adli kolluk görevlisi de olsa, delil toplama faaliyetlerini 5271 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinin (e) bendi ve 161 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu’nun (2559 sayılı Kanun) ek 6 ncı maddesine uygun bir biçimde gerçekleştirmesi halinde ele geçirilen deliller hükme esas alınabilecek olup, görevlilerin kışkırtıcı ajan sayılabilecek şekilde faili suç işlemeye teşvik ettiği hallerde ele geçirilen deliller hükme esas alınamayacaktır. Somut olayda, olay günü gizli soruşturmacıların sanığın yanına giderek uyuşturucu maddeyi nereden ve nasıl bulabileceklerini sormaları üzerine, sanığın uyuşturucu maddenin kendinde bulunduğunu ancak madde olarak sadece metamfetamin bulunduğunu söylemesinin akabinde uyuşturucu ticareti suçunun gerçekleştiğinin olay tutanağı, görüntü kayıtları ve tutanak mümzii gizli soruşturmacıların beyanlarından da sabit olması karşısında, soruşturma yapan gizli soruşturmacıların suç teşkil eden fiili yalnız pasif davranışlarla izleyip tespit etmek yerine, delil üretmek ve soruşturma başlatmak için kişiyi başka türlü işlemeyeceği bir suçu işlemeye sevk etme yönünde davranışlar sergilemiş oldukları, bunun da gizli soruşturmacı sınırlarını aştığı, kışkırtıcı ajan gibi hareket ederek faili suça teşvik etmiş olduklarının anlaşılması karşısında, sanığın beraati yerine mahkûmiyetine karar verilmesi hukuka aykırı görülmüştür...” şeklindedir.
