Trafik Kazalarında Zorunlu Trafik Sigortanın Etkisi
Araçların kaza yapmaları durumunda oluşabilecek mali zararları karşılamayı amaçlayan sigorta türüne zorunlu trafik sigortası denir. Araç sahiplerinin KTK’ nın 85.maddesindeki sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere işbu sigortayı yaptırmaları zorunludur. Aksi halde sigortası bulunmayan araçların trafiğe çıkması yasaktır.
Zorunlu trafik sigortasında, sigorta şirketlerinin sorumluluğu limitle sınırlıdır. Limitin üzerindeki zarardan sigorta şirketleri sorumlu değildir. Bu limit her yıl değişmekle beraber 2024 yılı için belirlenen limit araç başına 200.000 Türk lirasıdır.
Zorunlu trafik sigortası, kaza neticesinde üçüncü kişilerde meydana gelen zararları karşılamak amacına hizmet eder. Yani trafik sigortası işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları karşılarken işletenin kendisine gelen zararları karşılamaz.
İşleten, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Bu kavram doğrultusunda aşağıdaki hususlara değinelim.
Zorunlu Trafik Sigortasından Faydalanma Şartları;
- Motorlu bir araç söz konusu olmalıdır.
- Motorlu araç işletme halinde olmalıdır.
- Hatır taşıması söz konusu olmamalıdır.
- Sigorta konusu kaza karayolunda meydana gelmelidir.
- Zarar görenin kaza neticesinde eşyaları da zarar görmelidir.
- Çalınma veya gasp durumlarında bu fiillerin gerçekleşmesinde işletenin kusurunun bulunmaması gerekir.
- Motorlu bisiklet sürücülerinin uğradığı zarardan sigorta şirketi sorumlu değildir.
Zorunlu Trafik Sigortasının Kapsamında Olmayan Hususlar
- İşletenin sürücüye karşı açacağı rücu davasına konu zarardan sigorta şirketi sorumlu değildir.
- İşletenin, eşinin, altsoyunun ve üstsoyunun, birlikte yaşadığı yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlarda sigorta kapsamında değildir.
- Hatır taşıması söz konusu ise sigorta şirketinin sorumluluğu söz konusu değildir.
- KTK kapsamına girmeyen bir olayda herhangi bir şeye gelen zarardan sigorta şirketi sorumlu değildir.
- Zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler sigorta kapsamı dışındadır.
- Manevi tazminata ilişkin talepler ve motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan sigorta şirketi sorumlu değildir.
Sigortalı Aracın Değişmesi
Araç sahibinin değişmesi halinde sigorta sözleşmesi kendiliğinden feshedilmiş olmaz. Aracın sahibinin değişmesi ve bunun sigorta şirketine bildirilmesi halinde sigortacının sözleşmeyi 15 gün içinde feshetme hakkı vardır. Ancak haklı bir sebebin varlığı şarttır. Ancak sigorta şirketinin sözleşmeyi feshetmesi söz konusu olursa sigorta sözleşmesi fesih tarihinden itibaren 15 gün sonrasına kadar geçerlidir.
İLGİLİ YARGITAY KARARI
T.C. YARGITAY 10.HUKUK DAİRESİNİN 07.12.2017 TARİHLİ 2015/23368 E. , 2017/8697 K. SAYILI KARARI
“…Dosya kapsamına göre, davalı … şirketi kazalıya harici ödeme yaptığı iddiasında bulunmuş, zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesinde öngörülen poliçe limitinin tamamının ödendiği savunulmuş olup, dosyaya ibraname sunulmuştur. Mahkemece; davalı … şirketinin hak sahiplerine ödeme yaptığı yö[1]nündeki iddiası, yukarıda açıklanan ilkeler gözetilmek suretiyle, sigorta şirketinin sorumluluğunun poliçeye dayalı akdi bir sorumluluk olması nedeniyle, trafik kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine yaptığı ödeme ölçüsünde akdi sorumluluktan kurtulacağı, poliçe limitinin tamamının ödenmiş olması durumunda ise, artık, sigorta şirketinin sorumluluktan kurtulduğu hususunun gözetilip hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O hâlde, davalı …. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır…” şeklindedir.
Yukarıdaki Yargıtay kararında da görüleceği üzere sigorta şirketi poliçe limitinin tamamını ödediği takdirde sorumluluktan kurtulur.
