Senet Nedir? Düzenlenirken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
Senet ticari hayatta borçlunun alacaklıya para ödemeyi taahhüt ettiği kıymetli evraktır. Özellikle borçlanma ve ödeme gibi konularda olmak üzere kullanılan senet sadece bir borç ilişkisinin varlığını ispat etmekle kalmaz, aynı zamanda hukuki süreçler içinde delil niteliği taşır. Senedin delil niteliği taşıması ve ödeme güvencesi olarak kabul edilmesi için birtakım şartları sağlaması gerekmektedir. Aksi halde senet geçersiz sayılmaktadır. Senedin geçerli olabilmesi için ;
- Bono veya Emre Yazılı Senet İbaresinin Yer Alması Gerekmektedir: Senet metninde mutlaka bono ya da emre yazılı senet kelimesinin yer alması gerekmektedir. Bono veya emre yazılı senet ibaresinin özellikle Türkçe yazılması gerekmez. Hangi dilde yazılmışsa o dilde senet anlamına gelen kelimenin kullanılması yeterlidir.
- Belirli Bir Bedeli Kayıtsız/Şartsız Ödeme Vaadi : Bu kayıt mutlaka senette yer almalıdır. Aksi takdirde senet kıymetli evrak niteliğini korumaz. Ayrıca bedel kesin bir şekilde ifade edilmelir. Bedel hem yazı hem rakam ile ifade edilebilir. Fakat her ikisi arasında fark bulunuyorsa yazı ile gösterilen bedel geçerli olarak kabul edilir.
- Lehtar : Mutlaka senet üzerinde gösterilmesi gerekir.
- Senedin Düzenleme Tarihi : Senedin düzenlendiği tarih; ay, yıl ve gün olarak gösterilmesi gerekir.
- Düzenleyenin İmzası : Bonoyu düzenleyen kişinin mutlaka el yazısı ile imza atması gerekmektedir.
Bu şartların mutlaka senet üzerinde bulunması gerekir. Aksi takdirde senet kambiyo senedi niteliğini taşımaz. Bunların yanı sıra Ticaret Kanunu’nun aradığı alternatif zorunlu unsurlarda bulunmaktadır. Bunlar ;
- Vade : Senette 4 farklı şekilde vade belirlenebilir. Görüldüğünde ödemeli, görüldükten belirli süre sonra vadeli, düzenleme gününden belirli bir süre sonra vadeli, belirli bir gün vadeli olacak şekilde düzenlenebilir. Vadenin yazılmaması halinde vade görüldüğünde ödenecek şekilde belirlenmiş kabul edilir.
- Düzenleme Yeri : Düzenleme yeri gösterilmemesi halinde düzenleyenin adının yanında yazılı yer düzenleme yeri sayılır. Hiçbir şekile yer gösterilmemişse senet; şekil şartı noksanlığından geçersiz sayılır.
- Ödeme Yeri : Senette ödeme yeri gösterilmemişse senedin düzenleme yeri ödeme yeri olarak kabul edilir.
Senette ayrıca koşulşuz ödeme vaadini etkilemeyecek şekilde ihtiyari unsurlarda belirlenebilir. Bunlar bedel kaydı, yetki kaydı, faiz kaydı gibi unsurlar olabilir.
Yargıtay 11.Hukuk Dairesi 03.06.2021 T., 2020/3096 E., 2021/4744 K. Sayılı Kararı
“...Bölge adliye mahkemesince, dava konusu senet incelendiğinde, bononun zorunlu unsurlarından olan düzenleme tarihinin bulunmadığı, bu nedenle bono vasfında olmadığı, davacı tarafça bonodaki imza inkar edilmediğinden bononun adi senet olarak kabulü gerektiği...” şeklindedir.
