Ceza Muhakemesinde Eski Hale Getirme Başvurusu
Kişiler bazen kendi kusurundan kaynaklanmayan bir sebeple kanunda belirtilmiş olan süreleri kaçırmış olabilirler. Bu durumun sakıncalarını gidermek amacıyla Ceza Muhakemesi Kanunu'nda eski hale getirme kurumu düzenlenmiştir.
CMK 40.MADDE
"...Kusuru olmaksızın bir süreyi geçirmiş olan kişi, eski hale getirme isteminde bulunabilir. Kanun yoluna başvuru hakkı kendisine bildirilmemesi halinde de, kişi kusursuz sayılır..." şeklindedir.
Kanundaki düzenlemeye baktığımızda kişi kendi kusurundan kaynaklanmayan bir sebeple kanunda belirtilmiş süreleri kaçırmışsa eski hale getirme yoluna başvurarak yine de yapmak istediği işlemi yapabilmektedir. Fakat eski hale getirme kurumuna başvurabilmek için bazı şartlar düzenlenmiştir.
Bu şartlardan ilki kişi, kendi kusurundan kaynaklanmayan bir sebeple süreyi kaçırmış olmalıdır. Kişi eğer kendi iradesinden kaynaklanan veya kendi yönlendirebileceği bir durum sebebi ile süreyi kaçırmışsa bu yola başvuramayacaktır.
CMK 41.MADDE
"...Eski hâle getirme dilekçesi, engelin kalkmasından itibaren iki hafta içinde, süreye uyulduğunda usule ilişkin işlemleri yapacak olan mahkemeye verilir. Dilekçe sahibi, sürenin geçmesinde kusuru olmadığına ilişkin olguları, varsa belgelerini de ekleyerek açıklar. Dilekçe verildiği anda usule ilişkin yapılamayan işlemler de yerine getirilir..." şeklindedir.
Eski hale getirme başvurusu dilekçe ile yapılmaktadır. Eski hale getirme dilekçesi engelin kalkmasından itibaren iki hafta içinde usule ilişkin işlemi yapacak mahkemeye teslim edilir. Bu dilekçeye ek olarak kişi süreyi kaçırmasında kusuru olmadığına ilişkin olguları da sunması gerekmektedir. Bu dilekçeyle birlikte eski hale getirme ile talep edilen işlem de mahkemeden talep edilmektedir.
Eski hale getirme başvuru dilekçesinin yanında yapılmak istenen işleme ilişkin belgelerde usule ilişkin işlemi yapılacak mahkemeye sunulmalıdır.
Eski hale getirme dilekçesi sunulduktan sonra mahkeme hem eski hale getirme talebine hem de usule ilişkin talebe karar vermektedir. Eski hale getirme talebinin kabulüne ilişkin kararlar kesin olup reddine ilişkin kararlara karşı itiraz kanun yoluna gidilebilmektedir.
Yargıtay 6. Ceza Dairesi 2021/21476 E. , 2021/18117 K.
"...T.C. Anayasa’nın 40/2, CMK’nun 34/2, 232/6. maddelerine göre hüküm fıkrasında verilen karara karşı kanun yollarına başvurma olanağı bulunup bulunmadığının ve başvurma olanağı var ise süresi, mercii ve şekillerinin tereddüte yer vermeyecek şekilde açıkça gösterilmesi gerekirken, başka bir suçtan cezaevinde hükümlü bulunan sanığın yokluğunda verilen kararda CMK’nun 263. maddesi gereğince bulunduğu ceza infaz kurumu ve tutukevi müdürüne beyanda bulunmak suretiyle kanun yoluna başvurabileceği belirtilmediğinden kanun yoluna başvuru yöntemi hususunda tereddüt oluştuğundan, sanığın eski hale getirme ve temyiz isteminin öğrenme ile süresinde olduğunun kabulü gerekir..." şeklindedir.
